Jakie są metody twórczego rozwiązywania problemow i podejmowania decyzji?
Podejmowanie decyzji oraz rozwiązywanie problemów, jako zagadnienie interdyscyplinarne dotyczy nas z wielu powodów. Czy chodzi o edukację, czy o pracę, o miłość na całe życie, o strategię inwestowania… Przykładów można by wyliczać bez końca. Z tego względu, sztuka właściwego podejmowania decyzji jest zarówno pożądana, jak i nieosiągalna, bo ideał oznaczałby całkowite proroctwo.
Proste decyzje wymagają najczęściej krótkiego i konkretnego procesu podejmowania decyzji.
Zorganizowany proces podejmowania decyzji posiada natomiast w sobie 6 kroków:
KROK 1 Stwórz kreatywne środowisko
Określ cel.
Musisz wiedzieć, dokąd zmierzasz, by tam dojść. Określ dokładnie swoje zamiary, zapisz cechy pożądanej sytuacji i wskaż, co zyskujesz, osiągając upragnione zwycięstwo.
Określ sposób wdrożenia.
To, w jaki sposób chcesz osiągnąć cel, może znacząco wpłynąć na cały proces decyzyjny. Wyraźnie nakreśl sposób wdrożenia swoich planów.
Szefuj, ale nie wskazuj.
Stwórz zgrany zespół. Zapraszaj do dyskusji i aktywnie słuchaj swoich rozmówców, ale nie pozwalaj na początkową jednomyślność. Zwykle potrzeba kilku chwil, by mózg logicznie przeanalizował wszystkie propozycje.
Zadawaj pytania otwarte, kieruj na cel.
Pamiętaj o tym, że tworzenie grupy decydentów ma swoje plusy i minusy. Możesz zostać jednorodnym organizmem decyzyjnym, lecz włączając innych do dyskusji możesz rozwinąć skrzydła i otrzymać ciekawe informacje zwrotne.
KROK 2 i 3 Wykreuj i zbadaj alternatywy
Aby przeanalizować warianty decyzyjne możesz np. użyć metody Sześciu Myślących Kapeluszy (E. de Bono).
„Załóż” po kolei każdy z poniższych kapeluszy:
Biały – przeanalizuj swoje zasoby, doświadczenie, wiedzę, którą posiadasz.
Czerwony – wciel się w rolę krytykującego. Zwymyślaj błędy i niedopatrzenia – wyszukaj luk i niedopowiedzeń. Zastanów się, do czego mógłby się przyczepić ktoś z kontroli.
Czarny – zakładając czarny kapelusz przemyśl możliwe, czarne scenariusze. A co jeśli nie wyjdzie? Co złego może się stać?
Żółty – tutaj wskaż dobre, pozytywne aspekty wszystkich wariantów. Wykaż, co dobrego może się stać, gdy podejmiesz jedną lub drugą decyzję, na jaki sukces możesz liczyć.
Zielony – zakładając zielony kapelusz stajesz się myślicielem. Wymyślaj, baw się abstrakcją i próbuj – wszystkie chwyty dozwolone, byle do celu. Obudź swoją kreatywność.
Niebieski – znajdź awaryjne rozwiązanie, pomyśl nad strategią ratunkową dla swoich decyzji. Czy uda się znaleźć środki, ludzi czy narzędzia do uratowania sytuacji?
Dokładnie przemyśl listę wariantów. Jeśli wymaga tego proces, zapytaj innych o radę – najlepiej, jeśli to jest ktoś, z kim zwykle różnisz się zdaniem. Szanuj inne spojrzenia, gdyż są równie istotne.
KROK 4 Wybierz najlepszą z opcji
Dokonaj wstępnego wyboru. Wstaw swoje propozycje w tabelę i dokonaj analizy według np. pięciu czynników, które z punktu widzenia decyzji są najważniejsze.
KROK 5 Sprawdź swój wybór
Stwórz hipotetyczną sytuację, w której dokonujesz jednej decyzji. Wciel się w rolę kreatora sytuacji, według różnych scenariuszy. Jeśli trzeba, uodpornij swój wybór na czynniki zewnętrzne. Zaoferuj także marginalne zasoby, które mogłyby się przydać w czasie kryzysu.
Jeśli pracujesz w zespole, poproś o zbiorową naradę nad wypracowanym wariantem. Ostateczne komentarze mogą jeszcze wskazać niedociągnięcia, pominięte we wcześniejszych fazach.
KROK 6 Zakomunikuj i działaj!
Twój wybór może dotyczyć ludzi, więc poinformuj ich, gdy wprowadzasz nowe zasady, czy metody. To właśnie ludzie są najważniejszym odbiorcą Twoich decyzji, więc musisz przede wszystkim zwrócić uwagę na właściwą komunikację. Często pomija się ten fakt, porównując relacje decydent-zespół, do decydent-odbiorcy, gdzie zapomina się o demokracji.
Teraz pozostaje tylko działać. Podjęta decyzja jest już w ruchu.
Teraz czas na pracę i kolejne decyzje.
Powodzenia! :)